نشریه بیماریهای عفونی و گرمسیری
پیاپی 32 (زمستان 1384)

سندرم لیپودیستروفی یک مشکل نسبتا شایع در بالغین مبتلا به عفونت HIV است که تحت درمان آنتی رتروویرال قرار دارند. تحلیل چربی محیطی و تجمع چربی مرکزی همراه با اختلالات متابولیک مانند افزایش سطح سرمی LDL و تری گلیسرید و کاهش سطح سرمی HDL جز ویژگی های این سندرم هستند. با این وجود هنوز روش تشخیصی معتبر و قابل قبولی برای این اختلال وجود ندارد. هدف این مطالعه تعیین فراوانی این سندرم در بیماران آلوده به عفونت HIV تحت درمان آنتی رتروویرال موثر مراجعه کننده به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری استان کرمانشاه در سال 1383 بود.
در یک مطالعه توصیفی - مقطعی 18 بیمار مبتلا به سندرم نقص ایمنی اکتسابی که تحت درمان آنتی رتروویرال قرار داشتند از نظر وجود عارضه لیپودیستروفی و شدت آن بررسی شدند. برای تشخیص عارضه از دو روش ارزیابی بالینی و امتیاز دهی توسط - پارامترهای آزمایشگاهی Anion gap)، Lactate، Trigilyceride، LDL، HDL، (CD4- سن - جنس - طول مدت ابتلا به عفونت HIV و اندازه دور کمر و دور لگن استفاده شد. در هر کدام از دو روش به بیمار امتیازاتی داده میشد. چنانچه در خود ارزیابی توسط بیمار یا معاینه بالینی امتیاز متوسط یا شدید کسب میشد و یا در سیستم امتیاز دهی توسط پارامترهای آزمایشگاهی عدد بالاتر از صفر بدست می آمد بیمار مبتلا به عارضه لیپودیستروفی تلقی می شد.
%27.8 5) بیمار(مبتلا به سندرم لیپودیستروفی (حداقل در یک روش) بودند. روش آلودگی به عفونت HIV در %60 از بیماران مبتلا به عارضه، تماس جنسی، در %20 اعتیاد تزریقی و در %20 عمل جراحی بود. میانگین تعداد CD4 در مبتلایان به لیپودیستروفی 616.4/mm3 و در بیماران غیر مبتلا 610.5/mm3 بود. میانگین طول مدت ابتلا به عفونت HIV در بیماران مبتلا به لیپودیستروفی 57.8 ماه و میانگین طول مدت درمان آنتی رتروویرال 35.4 ماه بود. در %15 از مبتلایان به عارضه لیپودیستروفی سطح کلسترول و LDL خون بالاتر از حد طبیعی بود. و در 20 درصد آنها سطح HDL خون پایین تر از حد طبیعی قرار داشت. سطح تری گلیسرید خون و FBS در تمام بیماران مبتلا به عارضه لیپودیستروفی در محدوده طبیعی بود.
فراوانی عارضه در بیماران تحت مطالعه %27.8 بود که نسبت به یک مطالعه چند مرکزی که در آن شیوع عارضه لیپودیستروفی %20 تخمین زده شده است بالاتر می باشد. بین میانگین طول مدت ابتلا به عفونت HIV و طول مدت درمان آنتی رتروویرال در بیماران مبتلا به عارضه لیپودیستروفی و بیماران غیر مبتلا تفاوت معنی داری وجود نداشت. همچنین در مطالعه ما بین سطوح خونی تری گلیسرید، کلسترول توتال، HDL، LDL در بیماران مبتلا به سندرم لیپودیستروفی و در بیماران غیر مبتلا، تفاوت معنی داری دیده نشد.

بیماران همودیالیزی در افزایش خطر ابتلا به ویروس هپاتیت B می باشند و واکسن هپاتیت B در آنها توصیه می شود. با این حال میزان پاسخ به واکسن در همودیالیزی ها پایین بوده و از 50 تا %80 متغیر می باشد. هدف از این مطالعه تعیین فاکتورهای موثر در پاسخ به واکسن هپاتیت B در بیماران همودیالیزی می باشد.
این مطالعه در 3 مرکز دیالیز شهر تهران از بهمن 1383 لغایت شهریور 1384 صورت گرفته است. واکسن هپاتیت B به 54 بیمار همودیالیزی که از نظر آنتی بادی و آنتی ژن هپاتیت B منفی بودند و تاکنون واکسن هپاتیت B را دریافت نکرده بودند و در 4 دوز 40 میکروگرمی در ماه های 6، 2، 1، 0 تجویز شد و تیتر Anti-HBsAb انها به روش الیزا 1-2 ماه بعد از آخرین دوز واکسن اندازه گیری گردید. بیماران بر حسب سطح آنتی بادی به 3 گروه فاقد پاسخ)سطح آنتی بادی کمتر از 10 واحد بین المللی در میلی لیتر(، پاسخ ضعیف)سطح آنتی بادی بین 10 تا 100 واحد بین المللی در میلی لیتر(و پاسخ قوی)سطح آنتی بادی برابر یا بیش از 100 واحد بین المللی در میلی لیتر(تقسیم بندی شدند. سپس تست های آزمایشگاهی شامل پاراتیرویید هورمون، البومین، قند خون ناشتا, CRP کیفی، C3، C4. در آنان اندازه گیری شد. HLA کلاس I, II نیز با تکنیک microlymphocytotxicity در بیماران تعیین شد.
54 بیمار 28) مرد و 26 زن(دارای میانگین سنی 56±17 سال)حداقل 20 و حداکثر 85 سال(، مورد بررسی قرار گرفتند. 19 نفر سابقه ابتلا به دیابت را داشته و 52 نفر فاقد آنتی بادی بر علیه هپاتیت C بودند. میانگین مدت دیالیز بیماران 33.5±37.3 ماه بود. متوسط سطح HBsAb در 54 بیمار 1.5 ماه بعد از تکمیل دوره واکسیناسیون 271.6 ± 323.7 واحد بین المللی در میلی لیتر بود. 7، 15 و 32 بیمار به ترتیب در گروه بدون پاسخ، دارای پاسخ ضعیف و پاسخ قوی قرار گرفتند. با استفاده از آزمون کرواسکال والیس اختلاف معنی دار آماری بین مقادیر اندازه گیری شده آلبومین، هموگلوبین، تری گلیسرید، پاراتیرویید هورمون، کلسترول، قند ناشتای خون، CRP، C3، C4 در سه گروه یافت نشد. هم چنین بین سه گروه از نظر سابقه ابتلا به دیابت، داشتن AntiHCV، جنس، نژاد، اعتیاد به سیگار اختلاف معنی دار آماری دیده نشد. توزیع بیماران مورد مطالعه بر اساس نوع HLA انان نیز مشخص گردید.
با اینکه مطالعات متعدد تاثیر بعضی عوامل را در پاسخ دهی به واکسن هپاتیت B نشان داده است و ذکر می شود که پاسخ به واکسن هپاتیت B از یک مدل چند عاملی تبعیت می کند ولی مطالعه ما تاثیر بسیاری از این عوامل را تایید نکرد.

در افراد مسن، دریافت کنندگان پیوند کلیه، بیماران همودیالیزی مزمن و مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه عیار سرمی آنتی بادی کزاز پایین تر از سطح حفاظتی بوده و با تجویز تک دوز یادآور واکسن توکسویید کزاز عیار آنتی بادی حفاظتی در بیماران همودیالیزی مزمن بدست می آید. تحقیق حاضر به منظور تعیین اثر بخشی تجویز تک دوز واکسن توکسویید کزاز بر پاسخ ایمنی همورال بیماران همودیالیزی مزمن انجام گرفت.
روش تحقیق کارآزمایی بالینی از نوع قبل و بعد بود. از 54 بیمار همودیالیز مزمن که حداقل 3 نوبت در هر هفته دیالیز می شدند 2 میلی لیتر خون وریدی جهت بررسی عیار آنتی بادی (IgG) کزاز به روش ELISA با کیت IBL ساخت هامبورگ اخذ گردید. عیار IgG بیشتر و مساوی 0.1 IU/ml به عنوان عیار محافظت کننده کافی قلمداد شد. به بیمارانی که عیار IgG سرمی کمتر از 0.1 IU/ml داشتند واکسن Td تزریق شد و 8 هفته پس از تجویز واکسن عیار آنتی بادی (IgG) سرمی کزاز تعیین گردید.
میزان عیار آنتی بادی سرمی کزاز در 53 بیمار (%98) کمتر از 0.1 IU/ml و میانگین عیار فوق 0.053±0.1 واحد در میلی لیتر بود. بعد از تجویز واکسن Td میزان عیار آنتی بادی سرمی کزاز در 51 بیمار (%96) بیشتر از 0.1 IU/ml بوده و میانگین میزان عیار آنتی بادی سرمی پس از واکسیناسیون 2.77±1.96 واحد در میلی لیتر شد. با انجام آزمون signed rank wilcoxon test اختلاف بین سطوح عیار محافظت کنندگی آنتی بادی سرمی کزاز قبل و بعد از تجویز یک دوز واکسن کزاز معنی دار بود (p<0.0001).
این مطالعه نشان داد که تجویز دوز یادآور Td به بیماران همودیالیزی مزمن موثر و بدون عارضه می باشد و با توجه به این که %4 بیماران بعد از دریافت دوز یادآور واکسن عیار آنتی بادی در سطح محافظت کنندگی ضعیف دارند، توصیه می شود عیار آنتی بادی فوق بعد از تجویز واکسن در بیماران همودیالیزی و نیز در شرایطی که بیمار همودیالیزی آسیب دیده اندازه گیری شود تا وضعیت ایمنی هومورال و نیاز به تجویز یک دوز دیگر واکسن کزاز مشخص گردد.

تعویض خون از طریق ورید نافی یک روش مفید برای درمان زردی شدید و جلوگیری از کرن ایکتروس در نوزادان می باشد. کاتتریزاسیون ورید نافی، نوزادان را در معرض عفونت بیمارستانی قرار می دهد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی باکتریمی و سپتی سمی متعاقب تعویض خون در نوزادان مبتلا به زردی شدید در بیمارستان امیرکلا بابل انجام گرفت.
این مطالعه توصیفی روی نوزادان بستری شده بعلت زردی از تاریخ 79.9.1 لغایت 82.12.29 در بیمارستان کودکان امیرکلا انجام گرفت. معیار تعویض خون در نوزادان زرد رسیده سالم (Healthy) و وزن بیشتر از 2000 گرم با سطح بیلی روبین توتال برابر و یا بیشتر از 20 و مستقیم برابر و یا کمتر از 2 میلی گرم در 100 میلی لیتر و در نوزادان با وزن کمتر از 2000 گرم بیلی روبین توتال برابر و یا بیشتر از یک درصد وزن بدن به گرم در 100 میلی لیتر بود. تعویض خون از طریق کاتتر ورید نافی با ست تعویض خون VYGON ساخت فرانسه انجام گردید. 5 میلی لیتر از اولین مقدار خون کشیده شده (قبل از تعویض) و 5 میلی لیتر از آخرین مقدار خون کشیده شده (پس از تعویض) در محیط کشت خون بی فاز یک ساخت کارخانه KFG ایران کشت داده شد. در صورت مثبت شدن کشت خون، یک کشت مجدد دیگر (Follow up) انجام گردید. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون مربع کای، با قبول سطح معنی داری روی p<0.05 تجزیه و تحلیل شد.
از 1729 نوزاد زرد بستری شده، 314 (%18.6) نوزاد تعویض خون شدند. %85.7 یکبار و مابقی دو بار یا بیشتر تعویض خون شدند. از 314 نوزاد که بار اول تعویض خون شدند، 628 نمونه خون قبل و پس از تعویض کشت داده شد که در %11.8 نمونه های خون و در %18.6 نوزادان تعویض خون شده باکتری رشد نمود. (باکتریمی). در نمونه خون %13.3 قبل از تعویض و %9.8 پس از تعویض باکتری رشد نمود که تفاوت معناداری بین آن دو وجود نداشت. 37 نوزاد برای بار دوم تعویض خون شدند که از 74 نمونه خون قبل و پس از تعویض خون در %28.3 نمونه ها باکتری رشد نمود که در مقایسه با تعویض خون بار اول (%11.8) این تفاوت معنادار بود (P<0.0001). از 37 نوزاد تعویض خون شده برای بار دوم در خون %45.95 آنها باکتری رشد کرده که در مقایسه با کشت تعویض خون بار اول (%18.6)، این تفاوت معنادار بود (P<0.0001). در کشت پیگیری فقط %4.7 نوزادان تعویض خون شده، کشت خون مثبت همراه با علایم بالینی سپتی سمی داشتند. استافیلوکوک کوآگولاز مثبت در %52.38، استافیلوکوک کوآگولاز منفی در %19.04، اشرشیاکلی در %11.90 و در %16.68 بقیه آنتروباکتر، پسودوموناس، دیفترویید و کوکسی گرام مثبت رشد کرد.
کشت خون مثبت در اکثر موارد، قبل و پس از تعویض خون بدون علامت و گذرا بوده (باکتریمی) که نیاز به درمان ندارد و فقط در %4.7 نوزادان تعویض خون شده کشت خون مثبت علامت دار (Sepsis) دیده شد که نیاز به درمان داشت.

در آغاز قرن بیست و یکم سازمان بهداشت جهانی بیماری سل را هنوز یک مشکل جهانی می داند. نکته اصلی در این مساله پیدایش و انتشار سل مقاوم به چند دارو (MDR-TB) می باشد. طرح DOTS نیز که برای موارد مقاوم سل ارایه شده است در اجرای برنامه درمان سل با تاخیر عمل می کند. هدف این مطالعه مقایسه رژیم استاندارد DOTS با رژیم پیشنهادی 18 ماهه در بیماران مسلول ریوی مظنون به MDR-TB بود.
در یک کارآزمایی بالینی 35 مسلول ریوی خلط مثبت مظنون به MDR-TB وارد مطالعه شدند. بیماران به طور تصادفی و با رعایت اخلاق پزشکی در یک گروه 25 نفر با روش استاندارد (روش فعلی) و یک گروه 10 نفره با رژیم پیشنهادی این مطالعه تقسیم شده و در طی درمان و پس از آن از لحاظ بهبودی، منفی شدن خلط (در پایان ماه های دوم، پنجم، نهم و انتهای درمان) و عوارض دارویی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل نتایج از آزمون دقیق Fisher، با قبول مرز معنی داری روی P<0.05 و نرم افزار SPSS 11.5 استفاده شد.
کلیه بیماران مرد بوده و میانگین سنی گروه درمان استاندارد (DOTS) 38.7 و گروه پیشنهادی 39.3 سال بود. منفی شدن خلط در پایان ماه دوم، پنجم، نهم و خاتمه درمان در روش استاندارد به ترتیب %40، %60 و %80 و در روش پیشنهادی به ترتیب %70، %90 و %90 بود. این دو روش از نظر آماری اختلاف معنی داری را نشان ندادند. در هیچ یک از دو گروه عوارض دارویی که مانع ادامه بررسی شود نیز رخ نداد.
گر چه ظاهرا به نظر می رسد که روش پیشنهادی زودتر باعث منفی شدن خلط می شود و با میزان بهبودی بیشتری همراه است ولی از نظر آماری بین این روش و dots اختلاف معنی داری مشاهده نمی شود که احتمالا به علت کمی تعداد نمونه ها می باشد. لذا پیشنهاد می شود که برای بررسی دقیق تر، مطالعه در مقیاس وسیع تر و با تعداد نمونه بیشتر انجام گردد.

350 میلیون نفر در جهان توسط ویروس هپاتیت (HBV) B آلوده شده اند این ویروس می تواند طیفی وسیعی از بیماری های حاد و مزمن کبدی را ایجاد نماید. تکثیر ویروس و بالطبع پیشرفت بیماری به حضور نشانگرهای خاصی در خون مانند HBe آنتی ژن، سطح HBV-DNA و ALT بستگی دارد این در حالی است که مطالعات انجام شده حاکی از ارتباط مستقیم بین سطح ALT و HBe Ag دارد هدف از این مطالعه بررسی این ارتباط است تا در صورت اثبات آن، در مواردی که دسترسی به PCR وجود ندارد HBe-Ag و ALT به عنوان یک راه جایگزین برای تعیین هپاتیت مزمن فعال به کار گرفته شود.
120 بیمار مبتلا به هپاتیت مزمن B از بین بیماران HBs Ag + مراجعه کننده به درمانگاه مرکز تحقیقات بیماری های عفونی و گرمسیری وارد مطالعه شدند. برای تمامی بیماران آزمایش HBe Ag، HBe Ab و ALT انجام گرفت که در صورت بالا بودن میزان ALT سرم به 2 برابر حد نرمال درخواست انجام آزمایش HBV-DNA شد. بیماران به دو گروه HBe Ag مثبت و HBe-Ab+ تقسیم شده و ارتباط HBe Ag و ALT در آنها مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی در مورد بیماران HBV-DNA مثبت نیز به طور جداگانه انجام شد. سن نیز به عنوان یک فاکتور زمینه ای در هر دو مورد مد نظر قرار گرفت نتایج توسط نرم افزار SPSS نسخه 11.5 و آزمون آماری t - test و مربع کای تجزیه و تحلیل شد.
%78.3 بیماران مرد و %21.7 زن بودند. جمعیت نمونه با میانگین سنی 32.5 سال، در محدوده 6-67 سال قرار داشتند. %15.8 بیماران HBe آنتی ژن مثبت بودند. این گروه جوانتر با میانگین ALT=74.32±23.23 در مقایسه با گروه HBe آنتی بادی مثبت با میانگین ALT=30.42±8.69 از سطح ALT بالاتری برخوردار بودند (P=0.01). 29 بیمار با سطح ALT غیر نرمال از نظر HBV-DNA مثبت شدند در این گروه %41.38 بیماران HBe Ag مثبت بوده و ارتباط مستقیم بین میزان HBe-Ag, ALT همچنان به چشم می خورد (P=0.04) بیماران HBe Ag منفی گروه مسن تر را تشکیل می دادند.
ALT یک نشانگر خوب برای ارزیابی آسیب کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن B محسوب می شود. به طوری که بیماران HBe Ab+ با ALT بالا ممکن است دچار عفونت مزمن هپاتیت B باشند. بیماران HBe Ag مثبت با ALT و AST بالا از شانس زیادی برای مثبت شدن HBV-DNA برخوردارند. بنابراین شاید بتوان گفت تلفیقی از تستهای بیوشیمیایی و سرولوژیکی روتین می تواند در صورت عدم دسترسی به PCR یک راه جایگزین تلقی شود که البته انجام مطالعات بیشتری در این خصوص لازم است.

انتروویروس ها از جمله پاتوژن های مهم انسانی خانواده پیکورناویریده هستند که بر اساس بیماری زایی به گروه های پولیوویروس، کوکساکی A و B، اکوویروس و انتروویروس های جدید طبقه بندی شده اند. این ویروس ها پس از تکثیر در دستگاه گوارش یا تنفسی و ورود به سیستم گردش خون می توانند عفونت سیستمیک را ایجاد کنند. هدف از این پژوهش ارزیابی مستقیم نمونه های فاضلاب تغلیظ شده با استفاده از روش تلفیقی کشت سلولی و RT-PCR جهت بررسی انتروویروس ها در فاضلاب شهر تهران می باشد.
در این مطالعه توصیفی 63 نمونه تهیه شده از 6 سیستم تصفیه فاضلاب شهر تهران پس از تغلیظ با روش Two-Phase مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس تمامی نمونه ها به کشت های سلولی حساس RD و Hep-2 تلقیح و پس از 24 ساعت گرمخانه گذاری در حرارت 36 درجه با استفاده از پرایمرهای Pan E.V و سپس با استفاده از پرایمرهای Pan P.V و پرایمرهای اختصاصی Sabin بر روی نمونه های کشت سلولی تست RT-PCR انجام شد.
از 63 نمونه مورد بررسی، از 4 نمونه)فراوانی (%65.07 انتروویروس جداسازی گردید. در انتها نیز با انجام تست RT-PCR اختصاصی، فراوانی ویروس پولیو %9.52 تشخیص داده شد.
حساسیت روش ICC-RT-PCR برای تشخیص انتروویروس ها کمتر از 0.01 TCID50 ارزیابی گردید. این مساله می تواند نشان دهنده قابل قبول بودن و حساسیت قابل توجه این روش برای تشخیص انتروویروس های موجود در نمونه های فاضلاب باشد.

سیفیلیس بیماری عفونی است که عمدتا از طریق تماس جنسی منتقل می شود. انتقال بیماری از مادر به فرزند در داخل رحم و همینطور از طریق خون نیز گزارش شده است. در ایران به طور معمول خانم های حامله از نظر سیفیلیس بررسی می شوند. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی آزمایش RPR مثبت در خانم های حامله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر یزد از سال 1382 لغایت 1384 انجام گرفت تا لزوم بکارگیری این آزمایش در افراد فوق مورد بررسی قرار گیرد.
در این مطالعه متکی بر داده های موجود پرونده کلیه خانم های حامله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر یزد از سال 1382 لغایت 1384 از نظر جواب آزمایش RPR مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی خانم های حامله 22 سال و میانگین تعداد زایمان انجام شده به ازای هر خانم 1.5 فرزند بود. از 1484 خانم حامله مراجعه کننده که برای آنها آزمایش RPR انجام شده بود هیچ موردی مثبت گزارش نشده بود.
طبق نتایج به دست آمده در خانم های حامله مورد بررسی در یزد، سیفیلیس وجود ندارد به همین علت در سطح کشور مطالعات مشابه باید انجام گیرد تا در صورت مشاهده نتایج مشابه هزینه های مربوط به انجام این تست صرف بیماریابی عفونتهای شایع تر گردد.

کسب سلامتی و بهبود کیفیت زندگی از مهمترین عوامل پذیرش درمان توسط بیماران مبتلا به سل است که می تواند نقش مهمی در بهبود پیامدهای درمانی - مراقبتی و پیشگیری از بروز موارد مقاوم به درمان و شکست درمان بیماری سل باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سل ریوی و عوامل مرتبط با آن صورت پذیرفته است.
پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است که بر روی بیماران مبتلا به سل مراجعه کننده به درمانگاه سل و بخش های سل بیمارستان مسیح دانشوری شهر تهران صورت گرفته است. شرکت کنندگان به صورت در دسترس جهت شرکت در مطالعه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اطلاعات شخصی و نسخه فارسی ابزار اندازه گیری کیفیت زندگی فرم کوتاه 36 استفاده گردید. پس از استخراج اطلاعات از روش های آماری توصیفی و استنباطی به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده گردید.
یافته ها از 189 بیمار مبتلا به سل شرکت کننده در این پژوهش 54.5 درصد بیماران مذکر و 45.5 درصد بیماران مونث با میانگین سنی 14.79 (±17.64) سال بودند. دامنه نمرات کسب شده برای ابعاد مختلف کیفیت زندگی از 16.85 (±32.58) برای ایفای نقش جسمی تا 59.18 (±22.55) برای عملکرد اجتماعی متغیر بوده است. بین سن و میزان درآمد با ابعاد مختلف کیفیت زندگی رابطه معنادار آماری بدست آمد. از نظر میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال، مصرف سیگار و محل سکونت نیز تفاوت های معنی دار آماری با ابعاد مختلف کیفیت زندگی بدست آمد. بین سایر متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش از قبیل جنس و وضعیت تاهل رابطه معنی دار آماری با ابعاد مختلف کیفیت زندگی بدست نیامد.
نتایج این پژوهش نشان داد که بیماری سل بیشتر از آنچه انتظار می رود ابعاد مختلف کیفیت زندگی بیمار مبتلا به سل را تحت تاثیر قرار می دهد. بیشترین اثرات سل بر روی ابعاد ایفای نقش جسمی و انرژی و نشاط بیماران مبتلا به سل بیانگر توجه ویژه به ابعاد مذکور جهت ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سل است. بنابراین توجه به اثرات این بیماری بر روی ابعاد مختلف کیفیت زندگی به منظور استفاده در برنامه های درمانی - مراقبتی ارتقا کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سل ضروری است.

سل هنوز یکی از مهمترین معضلات بهداشتی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است. شایع ترین تظاهر بالینی سل شکل ریوی آن می باشد اما در حدود %30 موارد سل سایر ارگانها را درگیر می کند. در کودکان اشکال خارج ریوی بیماری بیشتر مشاهده می شود. مهمترین شکل خارج ریوی در کودکان درگیری مننژ و سل منتشر است. مطالعه فوق به منظور تعیین فراوانی مننژیت سلی در کودکان مبتلا به سل شهر زاهدان از سال 1373 لغایت 1382 صورت گرفت.
در این مطالعه متکی بر داده های موجود Existing data study با مراجعه به مرکز هماهنگ کننده سل شهرستان زاهدان پرونده همه بیماران زیر 18 سال مبتلا به سل که طی یک دوره ده ساله از سال 1373 لغایت 1382 تحت درمان ضد سل قرار گرفته بودند مشخص شد. سپس پرونده کودکان مبتلا به مننگو انسفالیت مورد بررسی قرار گرفتند.
از بین 398 بیمار مبتلا به سل 123 نفر (%31) سل خارج ریوی داشتند. %86 بیماران مبتلا به سل خارج ریوی ایرانی و بقیه افغانی بودند. لنفادنیت سلی شایع ترین تظاهر خارج ریوی در کودکان (%44.7) و پریکاردیت سلی نادرترین فرم سل خارج ریوی بود (%1.6). کودکان مبتلا به مننگو انسفالیت %9.7 موارد سل خارج ریوی را تشکیل می دادند. %58 بیماران پسر و بقیه موارد دختر بودند. سن متوسط بیماران 4.1 سال بود. %33 بیماران سن کمتر از 10 سال داشتند. سابقه تماس اخیر با بیمار مبتلا به سل اسمیر خلط مثبت در 7 نفر وجود داشت. همه بیماران مبتلا به مننژیت سلی تست توبرکولین بیشتر از 10 میلی متر داشتند. رادیوگرافی ریه در %50 بیماران غیر طبیعی بود و در سیتی اسکن مغزی در %66 موارد علایمی از قبیل هیدروسفالی - درگیری پارانشیمال یا توبرکولوما مشاهده شده بود. کشت مایع نخاع در پرونده ها وجود نداشت اما PCR دو بیمار برای میکوباکتریوم سلی مثبت گزارش شده بود. سه مورد از بیماران مبتلا به سل مغزی دچار سکل های عصبی به صورت تشنج - پتوز پلک یا فلج شده بودند. همه بیماران با 4 داروی ایزونیازید - ریفامپین - پیرازیناماید و اتامبوتول برای مدت 9 ماه و کورتن در مراحل اولیه بیماری تحت درمان قرار گرفته بودند.
با توجه به شیوع نسبتا بالای سل در این منطقه و این که مننگو انسفالیت سلی %9.7 موارد سل خارج ریوی را تشکیل می دهد توصیه می شود در هر بیمار مبتلا به مننژیت به خصوص فرم لنفوسیتر و در مواردی که بیماری سیر تحت حاد یا مزمن دارد و به خصوص سابقه تماس با فرد مبتلا به سل ریه اسمیر خلط مثبت دارد مننژیت سلی مد نظر قرار بگیرد و در جهت تایید یا رد آن هر چه سریعتر اقدامات تشخیصی صورت پذیرد تا از بروز عوارض و انتشار بیماری جلوگیری شود.

انتروویروس (EV70) 70 و ویروس کوکساکی CA24v عوامل اتیولوژیک کونژنکتیویته حاد خونریزی دهنده (AHC) acute hemarrhagic conjunctivitis می باشند. ویروسهای مذکور در اوایل دهه 1970 میلادی به ترتیب در ژاپن و سنگاپور شناسایی و ایزوله شده اند. EV70 تاکنون مسوول دو پاندمی و بارها شیوع گسترده در جهان بوده که سبب ابتلا میلونها نفر به AHC گردیده است. ویروس کوکساکی CA24v نیز مسبب شیوع AHC به ویژه در کشورهای آسیای جنوب شرقی بوده است. علیرغم وجود گزارشات متعدد از خاورمیانه و منطقه مدیترانه در خصوص وجود EV70، از ایران اطلاعی در دست نمی باشد. این بررسی به منظور دست یابی به حضور ویروسهای مورد نظر در ایران انجام گرفت.
تعداد 66 نمونه خون از مراجعین به بیمارستانهای فارابی و کودکان مفید جمع آوری گردید. سرم خون در شرایط استریل آماده شده و تا زمان انتقال به مرکز تحقیقات انتروویروس در بمبی، هند در برودت -20c نگهداری شد. لاینهای سلولی LLC-MK2 و HeLa جهت آزمایش برای تعیین آنتی بادی های ضد EV70 و CA24v استفاده شدند. آزمایش نوترالیزاسیون ویروس (virus nevtralization test) در میکروتیترپلیت و با استفاده از رقت های سرمی مضاعف (serial two fold dilutions) و 100TCID50 ویروس انجام گرفت. در این آزمایش بالاترین رقت سرم که توان نوترالیزه کردن ویروس را داشته باشد به عنوان تیتر آنتی بادی سرم (serum antibody titer) در نظر گرفته شد.
نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر دال بر وجود آنتی بادی ضد EV70 در %68 نمونه های سرم (44.66) می باشد. بر اساس گروه های سنی جوان ترین فرد)کودکی 4 ساله(دارای سروپوزیتیوپته نسبت به EV70 می باشد. در هر دو گروه زنان و مردان آنتی بادی سروپوزیتو ضد EV70 اختلاف چشمگیری را نشان نمی دهد. شایان ذکر است که تعداد 65 سرم آزمایش شده بر روی CA24v عدم وجود آنتی بادی ضد ویروس مذکور مشاهده گردید.
این بررسی بیانگر وجود EV70 در جامعه ایرانی به ویژه در سالهای اخیر بوده است. همچنین در مطالعه انجام شده عدم حضور ویروس کوکساکی CA24v استنباط می شود. با توجه به نتایج بدست آمده تحقیقات جامع و گسترده تر در ارتباط با عفونت ویروسی AHC در ایران را خاطر نشان می سازد.